Artykuł powstał w ramach projektu: „Prowadzenie jednego punktu nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz zwiększenia świadomości prawnej w Konopnicy wraz z punktami mobilnymi”
Zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane przez Powiat Lubelski – zadanie opracowanie artykułów z zakresu najczęściej pojawiających się problemów w poradnictwie obywatelskim opracowane przez osoby udzielające wsparcia w projekcie Sądowy podział majątku po rozwodzie – od czego zacząć. Gdy opadną emocje po rozwodzie trzeba podjąć decyzję o podziale majątku. Od czego zacząć? Zanim omówię ten problem , chcę zwrócić uwagę na podstawową zasadę , która mówi , że jeżeli małżonkowie nie zawierali odrębnej umowy majątkowej, tak zwanej intercyzy , to oboje mają równe udziały w majątku wspólnym. I bez znaczenia pozostaje fakt, że na przykład żona nigdy nie pracowała zawodowo, bo zajmowała się domem i wychowywaniem dzieci lub zarabiała zdecydowanie mniej niż mąż. Ustawodawca zagwarantował jej ½ udziału w majątku dorobkowym. Są oczywiście odstępstwa od tej zasady ale o tym za chwilę.
Dla porządku tylko przypomnę, że w prawie- jak w każdej specjalistycznej dziedzinie, wymagana jest konkretna wiedza. Jeśli jej nie masz , to nawet się nie dowiesz, że mogłaś wywalczyć więcej lub , że przegrałaś ze swojej winy! Prawdopodobnie przyjmiesz rozstrzygnięcie Sądu z rozżaleniem i poczuciem krzywdy uważając, że sąd jest niesprawiedliwy. A może być inaczej! Podpowiadam Ci , że aktualnie na terenie wszystkich miast w Polsce prowadzone są punkty nieodpłatnego poradnictwa prawnego i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego.
Koniecznie przed wniesieniem sprawy zasięgnij tam informacji . Porad udzielają prawnicy, którzy na pewno Ci pomogą.
Przechodząc do rzeczy,
Po pierwsze:
– trzeba się zastanowić i spisać co stanowi majątek wspólny. Majątek wspólny , to przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa ,nabyte przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Im szybciej zabierzesz się za spisywanie składników majątkowych tym lepiej, bo pamięć ludzka jest zawodna, a do sprawy potrzebne są konkretne informacje takie jak: co zostało kupione – czyli np. pralka marki …., za jaką kwotę i kiedy. I rzecz bardzo istotna – jaką wartość ta rzecz ma w chwili sporządzania wniosku , uwzględniając oczywiście stopień zużycia.
Po co to jest potrzebne?
Otóż, nasz wniosek o podział majątku otrzyma druga strona. Jeśli zgodzi się zarówno z podanymi przez nas składnikami jak i ich wartością , to odpadnie konieczność powoływania biegłego do takiej wyceny. Tym samym oszczędzamy poważne kwoty , którymi w końcowym rozliczeniu sąd obciążyłby obie strony. Trzeba pamiętać, że sąd nie zajmuje się sprawami za darmo i co do zasady wszelkimi kosztami obciąża strony postępowania. Tak więc ważne jest, aby dokonana przez nas wycena była realna.
Sąd ustalając wartość składników majątkowych bierze pod uwagę ich stan z chwili zniesienie wspólności (czyli z chwili rozwodu lub rozdzielności majątkowej) a wartość z chwili orzekania. Tak więc jeśli w skład majątku wspólnego wchodzi na przykład samochód osobowy , który w chwili rozwodu był np. trzyletnim Fiatem , to pomimo tego, że od rozwodu upłynęło 7 lat, przez który to czas samochód użytkowany był wyłącznie przez jednego z byłych małżonków, to sąd do podziału przyjmuje wartość trzyletniego Fiata, lecz cenę z roku wydawania orzeczenia. Ten zabieg urealnia wartość składników majątkowych którymi dzielą się strony, gdyż sprawa o podział majątku nie ulega przedawnieniu, tak więc można ją wnieść i po wielu latach od rozwodu.
Po drugie:
-rozważ , bo może są podstawy do tego aby wnioskować o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym. Czyli – np. Twój udział w utworzeniu majątku wspólnego wynosi 70% ,zaś Twojego byłego męża 30%. ( o tym czy jest to w Twoim przypadku możliwe musisz porozmawiać z prawnikiem).
Po trzecie:
-nie zapomnij również o składnikach majątku , które miałaś przed zawarciem związku małżeńskiego , a które w czasie małżeństwa zostały spieniężone i weszły w skład nowej rzeczy. Np. przed zawarciem małżeństwa miałaś kawalerkę , którą po ślubie sprzedaliście i dokładając pieniądze kupiliście większe mieszkanie. Kawalerka jako składnik Twojego majątku osobistego podlega rozliczeniu na Twoją korzyść.
Po czwarte:
-rozliczeniu podlegają również wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na majątek osobisty jednego z małżonków . Na przykład w czasie trwania małżeństwa wyremontowaliście dom letniskowy , który Twój małżonek miał jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego.
Po piąte:
– w sprawie o podział majątku możesz żądać zwrotu od byłego małżonka wartości jego długu jaki został zaspokojony z majątki wspólnego.
Po szóste:
-rozliczeniu podlegają nakłady i wydatki w okresie od ustania wspólności ustawowej do chwili podziału majątku wspólnego.
Na przykład jeśli sama po rozwodzie opłacałaś czynsz za mieszkanie , choć Twój były mąż też tam mieszkał.
Po siódme:
-możesz żądać rozliczenia pożytków i innych przychodów z tytułu posiadania przedmiotów należących do majątku objętego wspólnością. Sama widzisz, że jest tego sporo. Posiłkując się podanymi przez mnie przykładami rozważ, które z nich zaistniały w Twoim związku. I sprawa bardzo ważna:pamiętaj aby w tej sprawie sprecyzować WSZYSTKIE swoje roszczenia,
bo po tej sprawie już nie będziesz mogła tego zrobić.
Gdy już wiemy czym się dzielimy i o jakiej wartości, to następnie we wniosku wskazujemy co my chcemy otrzymać w wyniku podziału majątku , a co chcielibyśmy aby otrzymała druga strona. I tu kolejna generalna zasada : sąd , jeśli tylko to możliwe stara się w pierwszym rzędzie dzielić składniki majątkowe w naturze. Czyli jeśli jeden współmałżonek otrzyma pralkę, to drugi np. lodówkę, jeśli jeden były małżonek otrzyma komplet mebli z sypialni, to drugi komplet mebli z salonu. Jeśli oczywiście tak się da. W przypadku gdy któryś z byłych małżonków otrzymał składniki majątkowe , które przekraczają jego udział (wynoszący ½) , to
sąd zasądza spłatę na rzecz drugiego małżonka. W myśl zasady, że udziały małżonków są równe , to wartości otrzymanych składników lub spłaty muszą być również równe.
Opłaty
Składając wniosek uiszczamy opłatę w kwocie 1000 zł. lub czekamy na wezwanie sądu. Jeśli udałoby się byłym małżonkom dojść do porozumienia co do sposobu podziału wszystkich składników majątkowych i ich wartości, wówczas opłata wynosi 300 zł. Tak więc warto trochę wspólnie popracować by osiągnąć kompromis.
Jeśli nie stać Cię na takie koszty , możesz złożyć wniosek do Sądu o zwolnienie Cię od kosztów. Możesz również wnosić o ustanowienie dla Ciebie pełnomocnika z urzędu. To co zawiera niniejszy wpis , to podstawowa wiedza , tak by zacząć. Temat ten jest jednak znacznie rozleglejszy dlatego jeszcze raz przypominam o możliwości skorzystania z nieodpłatnych porad.
Adwokat Maryla Kuna